maandag 16 mei 2016

Max Havelaar - Verwerkingsopracht

Max Havelaar representatief voor de Romantiek?

Eén van de bekendste Nederlandse, literaire werken is Max Havelaar, geschreven door Multatuli (pseudoniem voor Eduard Douwes Dekker).

Max Havelaar van Multatuli is representatief voor de Romantische literatuur om verschillende redenen.

De romantiek is een literaire stroming die ontstond als reactie op de Verlichting. Als reactie op het eeuwige verstand en de rede kwamen emoties, verbeelding en intuïtie nu centraal te staan. De wetenschap en de objectiviteit, die in de Verlichting nog zo belangrijk waren, worden nu als  koel en onverschillig ervaren. Er is veel aandacht voor natuur en ook komen er vaak mysterieuze en mystieke thema’s in voor. Vriendschap en liefde (gevoel) zijn het allerbelangrijkste en in de boeken is er veel aandacht voor het beschrijven van de karakters van de personages.
Ook de natuur speelt een belangrijke rol: hele bladzijdes vol lange beschrijvingen van de Indonesische velden, wegen, huisjes, etc

Een belangrijk kenmerk uit de romantiek is de aandacht voor het gevoel. In Max Havelaar komt dit sterk terug. De gevoelens en meningen van de personages worden langdradig beschreven, zelfs zo lang dat de lezer deze kan beschouwen als 'langdradig' en 'saai'. 

De Romantiek gaat uit van het verstand en niet van de ratio. Batavus Droogstoppel handelt volgens zijn ratio terwijl in de verhalen van Max Havelaar veel meer vanuit het gevoel gehandeld wordt.

Een ander kenmerk van de romantiek is dat er in romantische teksten verschillende genres en verhaallijnen te vinden zijn. Ook in Max Havelaar is dit het geval. In het boek zijn drie verschillende vertellers, met elk een eigen verhaallijn: Batavus Droogstoppel, een koffiehandelaar in Amsterdam; Max Havelaar, assistent-resident van het Indonesische gebied Lebak; en Multatuli zelf (dit is echt niet een echte verhaallijn, aan het einde van het boek kom je te weten hoe hij over de kolonisatie denkt.

Ook zie je in veel Romantische boeken het tegengaan van politieke onderdrukking. Het belangrijkste thema uit het boek is de onderdrukking van de Indonesische bevolking door de Nederlandse regering in Nederlands-Indië. Max Havelaar is hier fel tegen en wil daar verandering in brengen.
Dekker staat bekend als een fel criticus. Onder andere daardoor schrijft hij onder een pseudoniem: Multatuli; ''ik heb veel gedragen''. Gedurende het hele boek wordt de ellende en leed van de Indische bevolking duidelijk. Op het laatst richt de schrijver zich tot Willem II. Zo hoopt hij het grootst mogelijke resultaat te behalen.

Een laatste kenmerk van de Romantiek is 'vluchtgedrag' . Echter vlucht Max Havelaar niet voor de problemen wanneer hij assistent-resident is. Hij is bereid het hoognodige te doen om de situatie te verbeteren. 
Er valt wat dit betreft dus te twisten of Max Havelaar van Multatuli een boek uit de Romantiek is. In mijn ogen is zoiets nooit zwart op wit. Ik beschouw het boek als een boek uit de Romantiek met een realistisch tintje.

Omdat er veel aandacht is voor het gevoel, er verschillende verhaallijnen en genres in één boek zijn en er veel kritiek is op politieke onderdrukking is 'Max Havelaar' van Multatuli dus zeker representatief voor de Romantische literatuur.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten