Een reis door het Aapenland - verwerkingsopdracht

Reize door het Aapenland - J.A. Schasz

Een reis door Aapenland beschouw ik als representatief voor de Verlichting. Deze stelling zal ik hieronder beargumenteren.

De Verlichting vond plaats in de 18e eeuw. Mensen gingen steeds meer zelf nadenken en gebruik maken van hun ratio. Ze namen niet zomaar meer aan wat de Kerk hun vertelde en leverde daar zelfs kritiek op: zo ontstond de reformatie/Hervorming.
Men ging dus zélf nadenken en onderzoeken. De wereld werd steeds beter onderzocht en daardoor verloren hogere machten zoals geestelijken en adel veel macht.
Ook kwam tijdens de Verlichting de Franse Revolutie op gang. Deze streven voor Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap.

Ten eerste beschouw ik een reis door Aapenland als representatief voor de verlichting omdat het een imaginair reisverhaal is. Zo'n soort reisverhaal is typerend voor de Verlichting. De hoofdpersoon vlucht in zijn fantasie naar een (niet) bestaand land of situatie en maakt daar allerlei (onwerkelijke) dingen mee. Ook bevatte het vaak een boodschap. Een reis door Aapenland is te zien als (politiek gericht) satire, ook als is het onduidelijk wie de schrijver in het boek hekelt. De schrijver (Gerrit Paape, pseudoniem: J.A. Schasz) was patriot, zijn verhaal zou zich dus tegen de prinsgezinden kunnen keren, of tegen de radicale patriotten óf tegen de gehele samenleving.

Zoals hierboven al gelezen was de Verlichting een tijd van rationeel denken, zélf nadenken. In het eerste hoofdstuk zit de hoofdpersoon met zichzelf in de knoop wanneer zijn vrouw, zijn paard, zijn hond en zijn dienstmeisje in het water liggen. Hij weet niet wie hij moet redden en bedenkt bij iedereen een voor- en een nadeel als hij diegene redt. Daarom heeft het eerste hoofdstuk de naam ''door lang delibereren, alles verloren'', de hoofdpersoon denkt zo lang na dat iedereen verdrinkt.
Het rationeel denken komt nogmaals terug bij de discussie over het wel of niet afhakken van de staart bij de aap. Eerst wordt er naar de mens gekeken om echt te kunnen vaststellen dat de mens geen staart heeft. Eerst zien en dan geloven.

De Franse Revolutie is terug te vinden in dit verhaal. In het verhaal strijden de personages voor vrijheid. Iedereen is genummerd en alleen de eerste paar getallen zijn belangrijk. Het verschil in staartlengte is ook iets wat gelijkheid tegengaat, daarom wil een bepaalde groep deze bij elke aap afhakken zodat ze allemaal gelijken van elkaar zijn wat betreft uiterlijk.
Ook de apinnen (vrouwelijke) apen streefden naar gelijkheid en voor meer rechten. Niet alleen zou bij mannen de staart afgehakt moeten worden, ook de apinnen zouden hier recht op moeten hebben.

De schrijver bekritiseert de ratio wel in zijn boek. In hoofdstuk 1 gaan de dierbaren van de hoofdpersoon dood doordat hij te lang nadenkt. De schrijver bekritiseert hiermee dus de mens, de mens kan ook fouten maken in zijn denken. Maar juist dit opnieuw zelf nadenken maakt 'Een reis door het Aapenland' representatief voor de Verlichting.

Kortom, 'Een reis door het Aapenland' is representatief voor de Verlichting omdat het een imaginair reisverhaal is, het rationeel denken een grote rol speelt en belangrijke elementen uit de Franse Revolutie een rol spelen.

bronnen:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Reize_door_het_Aapenland
https://nl.wikipedia.org/wiki/Verlichting_(stroming)
https://nl.wikipedia.org/wiki/Franse_Revolutie
http://www.scholieren.com/boekverslag/52627